Κεντάκι

(Kentucky). Ομόσπονδη πολιτεία (104.661 τ. χλμ., 4.065.556 κάτ. το 2001) των ΗΠΑ. Βρίσκεται στο κεντροανατολικό τμήμα της χώρας και συνορεύει με τις πολιτείες Οχάιο, Ιντιάνα και Ιλινόις στα Β, Δυτική Βιρτζίνια και Βιρτζίνια στα Α, Τενεσί στα Ν και Μισούρι στα Δ. Τα σύνορα είναι κατά μεγάλο μέρος φυσικά και σχηματίζονται από τους ποταμούς Οχάιο προς τα Β και ΒΔ, τον παραπόταμό του Μπιγκ Σάντι προς τα Α και τον Μισισιπή προς τα ΝΔ. Πρωτεύουσα είναι η Φράνκφορτ (Frankfort, 28.200 κάτ.). Η ονομασία της πολιτείας προέρχεται από τον ομώνυμο ποταμό (417 χλμ.). Από μορφολογική άποψη, το Κ. παρουσιάζει στα Δ μια επίπεδη και ομοιόμορφη ζώνη, που ορίζεται από τους ποταμούς Μισισιπή, Οχάιο και Κάμπερλαντ και υψώνεται, καθώς κατευθύνεται στα Α, μέχρι την εσωτερική πλευρά των Απαλαχίων. Η δυτική λωρίδα περιλαμβάνει τη Γουέστερν Κόουλ Φιλντ, μια πεδινή έκταση, την οποία διαρρέει ο Γκριν Ρίβερ και οι πολυάριθμοι παραπόταμοί του (ανάμεσα στους οποίους και ο Μπιγκ Μπάρεν Ρίβερ). Πέρα από αυτήν εκτείνονται μια χαμηλή λοφοσειρά, γνωστή με την ονομασία Νομπς, η πολύ εύφορη περιοχή Μπλούγκρας στα Β και το οροπέδιο Πενιρόγιαλ στα Ν. Το τελευταίο, μαζί με το οροπέδιο Κάμπερλαντ ανατολικότερα, συνιστά μία από τις πλουσιότερες ζώνες σε ορυκτά (πετρέλαιο, φυσικό αέριο, κάρβουνο, σίδηρος). Τα κοιτάσματα εκτείνονται επίσης σε όλο το ανατολικό τμήμα του K., που ονομάζεται Eastern Coal Field (Ανατολικό Ανθρακοπέδιο) και φτάνει έως την οροσειρά Πάιν Μάουντενς, στα σύνορα με τη Βιρτζίνια, όπου βρίσκεται το όρος Μπιγκ Μπλακ (1.400 μ.). Το κλίμα είναι εύκρατο, με ζεστά καλοκαίρια και ψυχρούς χειμώνες. Στις περισσότερες περιοχές της πολιτείας η μέση ετήσια θερμοκρασία είναι 14°C. Αυτές οι κλιματολογικές συνθήκες, σε συνδυασμό με το εύφορο έδαφος, ευνοούν την εντατική καλλιέργεια· στην περιοχή καλλιεργούνται σιτάρι, καλαμπόκι και άλλα δημητριακά, ζαχαρότευτλα, κηπευτικά, φρούτα, κτηνοτροφές, βαμβάκι και εξαιρετικής ποιότητας καπνός, προϊόν στο οποίο η πολιτεία Κ. είναι δεύτερη παραγωγός στις ΗΠΑ. Ανεπτυγμένη είναι επίσης η κτηνοτροφία, ιδιαίτερα των βοοειδών και των χοίρων, αλλά και η εκτροφή αλόγων. Στη Λούισβιλ διεξάγεται το ετήσιο ντέρμπι του K., οι πιο γνωστοί ιππικοί αγώνες των ΗΠΑ. Το κάρβουνο και τα άλλα ορυκτά τροφοδοτούν μεγάλα εργοστάσια χαλυβουργίας, μηχανών, χημικών και πετροχημικών προϊόντων. Το μεγαλύτερο μέρος της βιομηχανικής δραστηριότητας είναι συγκεντρωμένο στις πόλεις που βρίσκονται κατά μήκος του ποταμού Οχάιο. Ανάμεσά τους συγκαταλέγονται επιλιμένια κέντρα με ζωηρή κίνηση (σε παρένθεση ο πληθυσμός τους το 2003): Λούισβιλ (Louisville, 260.700), Οουένσμπορο (Owensboro, 55.000), Κόβινγκτον (Covington, 44.100), Πάντουκαχ (Paducah, 26.800) και Άσλαντ (Ashland, 22.400). Γεωργικές αγορές είναι η Λέξινγκτον (Lexington, 265.100), Α της Λούισβιλ, και η πρωτεύουσα Φράνκφορτ, στη δεξιά όχθη του ποταμού Κεντάκι. Η περιοχή, την οποία είχε επισκεφθεί στα μέσα του 17ου αι. ο Γάλλος Λα Σαλ, περιήλθε μετά τη συνθήκη του Παρισιού (1763) στην κατοχή της Μεγάλης Βρετανίας. Ο πρώτος μόνιμος οικισμός, με την ονομασία Χάροντσμπεργκ, ιδρύθηκε το 1774· το 1792 το Κ. αποτέλεσε τη 15η πολιτεία της Ένωσης. Η οικονομία του Κεντάκι βασίζεται στην εντατική καλλιέργεια και τη ζωοτεχνία (κάτω, ιπποτροφείο κοντά στη Λούισβιλ και, πάνω, αγροί καπνού κοντά στη Χότζενβιλ). Η οικονομία του Κεντάκι βασίζεται στην εντατική καλλιέργεια και τη ζωοτεχνία (κάτω, ιπποτροφείο κοντά στη Λούισβιλ και, πάνω, αγροί καπνού κοντά στη Χότζενβιλ). Στην πόλη Λούισβιλ διεξάγεται το «ετήσιο ντέρπι του Κεντάκι», οι πιο γνωστοί ιππικοί αγώνες των ΗΠΑ (φωτ. ΑΠΕ).